۱۵ بهمن
مقالات

مسئولیت‌پذیری در مدیریت پسماندهای پلاستیکی مثل پریفرم و بطری: چالش‌ها و واقعیت‌ها

در دنیای امروز، پلاستیک‌ها به یکی از اصلی‌ترین مواد بسته‌بندی در صنایع مختلف تبدیل شده‌اند. یکی از پرکاربردترین این محصولات،پریفرم و بطری‌های پلی‌اتیلن ترفتالات (PET) است که در بسته‌بندی نوشیدنی‌هایی مانند آب معدنی و نوشابه مورد استفاده قرار می‌گیرد. با این حال، رها شدن این بطری‌ها در طبیعت و تأثیرات زیست‌محیطی ناشی از آن، همواره مورد بحث بوده است. اما آیا تولیدکنندگان بطری‌ و پریفرم های PET در این آلودگی مسئول‌اند؟

تولید PET:

یک فرآیند پایدار و بدون آلایندگی.
کارخانه‌های تولید پریفرم و بطری‌های PET، مانند بسیاری از واحدهای صنعتی دیگر، به طور مداوم در جهت کاهش ضایعات و افزایش بهره‌وری مواد اولیه تلاش می‌کنند. در این صنعت، تمام ضایعات حین تولید قابلیت بازیافت داشته و در صنایع دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد، به همین دلیل، فرآیند تولید آن هیچگونه آلودگی مستقیم برای محیط زیست ایجاد نمی‌کند.

ریشه اصلی مشکل:

مدیریت نامناسب پسماندها.
آلودگی ناشی از بطری‌های PET نه به دلیل فرآیند تولید، بلکه به دلیل عدم مدیریت صحیح پسماندهای مصرف‌کنندگان و ضعف سیستم‌های بازیافت شهری است. در بسیاری از کشورها، جمع‌آوری و بازیافت این بطری‌ها به درستی انجام می‌شود و PET یکی از پرکاربردترین مواد بازیافتی در جهان محسوب می‌شود. متأسفانه، در برخی مناطق، عدم فرهنگ‌سازی مناسب برای تفکیک زباله و نبود زیرساخت‌های کافی برای بازیافت، منجر به رهاسازی این بطری‌ها در طبیعت می‌شود.

نقش مصرف‌کنندگان و دولت‌ها در حل بحران پلاستیک برای حل این مشکل، لازم است که مصرف‌کنندگان نسبت به مسئولیت خود در قبال محیط زیست آگاه باشند و بطری‌های مصرفی خود را به درستی در مسیر بازیافت قرار دهند. در کنار این موضوع، دولت‌ها و شهرداری‌ها باید با ایجاد زیرساخت‌های مناسب، نظیر سیستم‌های بازیافت گسترده، قوانین تشویقی برای استفاده مجدد از پلاستیک‌ها و کمپین‌های آموزشی، به کاهش آلودگی‌های پلاستیکی کمک کنند.

راه‌حل‌های پایدار برای آینده‌ای پاک تر:

توسعه سیستم‌های بازیافت شهری و تفکیک زباله از مبدأ
فرهنگ‌سازی و آموزش مصرف‌کنندگان برای مدیریت صحیح پسماند
حمایت از فناوری‌های نوین برای بازیافت بهتر پلاستیک‌ها
استفاده از مشوق‌های اقتصادی برای جمع‌آوری و بازیافت PET

نتیجه‌گیری:

همه مسئولیم، نه فقط تولیدکنندگان.
واقعیت این است که تولیدکنندگان پریفرم و بطری‌های PET، با توجه به فرآیندهای پایدار خود، نقشی در آلودگی محیط زیست ندارند. مشکل اصلی، نحوه مدیریت پسماند توسط مصرف‌کنندگان و نهادهای اجرایی است. راه‌حل این معضل نه توقف تولید، بلکه بهبود سیستم‌های بازیافت و افزایش آگاهی عمومی است. اگر همه ما در این مسیر قدم برداریم، می‌توانیم طبیعتی پاک‌تر برای نسل‌های آینده به ارمغان آوریم.

۳۰ مرداد
مقالات

کوکاکولا، مصرف کننده اصلی R-Pet

R-Pet یک پلاستیک بازیافتی بوده که جایگزین مناسبی برای PET است. پلی اتیلن ترفتالات PET ماده ای شفاف، سبک و محکم بوده که در صنایع بسته بندی (تولید پت پریفرم و بطری پت) استفاده می­گردد. یکی از مزایای مهم PET قابلیت بازیافت آن است.

R-Pet ماده ای مناسب و راه حلی موثر برای محیط زیست می­باشد. برای تهیه R-Pet ، بطری PET خرد و شسته شده و پس از پرک به گرانول تبدیل می شود و از آن برای تولید مجدد انواع محصولات مانند بطری پت ، لباس و لوازم خانگی استفاده می­گردد. گرید غذایی R-Pet  برای مصارف غذایی و بطری پت ایمن هستند.

شرکت کوکاکولا یکی از بزرگترین آلاینده­های پلاستیکی در جهان بوده و آلودگی ناشی از بطری­ های پت این شرکت یک مشکل بزرگ در جهان می­باشد. این شرکت به منظور رفع اثرات زیستی مخرب ناشی از بطریهای پت خود، برای اولین بار پلی اتیلن ترفتالات بازیافتی R-Pet را در سال ۲۰۲۱ را معرفی کرد و در سال ۲۰۲۲ بطریهای R-Pet را به بازار عرضه کرد.این بطری های سازگار با محیط زیست گام مهمی در جهت کاهش زباله های پلاستیکی و ارتقای پایداری در صنعت نوشیدنی است. بطری های ۱۰۰% بازیافتی R-Pet گواهی بر تعهد کوکاکولا به آینده ای سبزتر با تمرکز بر بسته بندی مسئولانه است.

در سال ۲۰۲۳ کوکاکولا در بطریهای سبز رنگ sprite تغییر عمده ای ایجاد کرد، زیرا بطری های پت سبز رنگ اسپرایت حاوی رنگدانه سبز بوده که بازیافت آن در بطری­های پت نیز بود، بنابراین بسته بندی بطری پت اسپرایت را از سبز به شفاف تغییر داد.

هدف شرکت کوکاکولا این است که تا سال ۲۰۳۰ حدود ۵۰% از بطریهای پت مصرفی این شرکت  از گرید R-Pet باشد. در حال حاضر حدود ۹% از بسته بندیهای شرکت کوکاکولا از گرید غذایی R-Pet ساخته می­شود.

برخی از کشورها مانند کلمبیا و مکزیک به شرکت کوکاکولا اجازه داده­اند تا محصولات خود را با گریدغذایی R-Pet  تولید کنند. کوکاکولا در آمریکای شمالی، کانادا و هند بطری های پت ساخته شده از ۱۰۰% پلاستیک PET بازیافت شده را تولید می کند، همچنین این شرکت بطری های PET 100٪ بازیافتی خود را در پاکستان  و اندونزی راه اندازی کرده­است. شرکت کوکاکولا بطری‌های پت ۵۰۰ میلی‌لیتری ساخته شده از ۱۰۰ درصد پلاستیک بازیافتی را در هنگ کنگ روانه بازار کرده است.

پیش بینی بازار مصرف R-Pet در محدوده سالهای ۲۰۲۰ تا ۲۰۳۲  در شکل زیر نشان داده شده­است. رشد میزان مصرف R-Pet در صنعت نساجی نسبت به بقیه صنایع بیشتر می­باشد.

بازار مصرف R-Pet در آسیا و اقیانوسیه حدود ۲۵% میزان مصرف در کل جهان پیش بینی شده است.

۰۴ بهمن
مقالات

تجارت پریفرم در ایران

ایران به واسطه وجود کشورهای مصرف کننده در همسایگی خود که فاقد زیرساخت های مناسب لازم برای توسعه صنعتی هستند، می تواند بخش عمده از کالاهای مورد نیاز وارداتی آن ها را (مثل پریفرم) تامین نماید. علاوه بر این، ایران به عنوان زنجیره ارتباطی شمال تا جنوب و شرق تا غرب برای ترانزیت کالا، مبادلات پایاپای (سوآپ) و اتصال به شبکه های انتقال برق بین المللی می تواند نقش مهمی در تجارت بین المللی ایفا کند.

واردات پریفرم در ایران

واردات پریفرم سالانه با حجمی محدود و یا با هدف تامین کمبود های موجود در بازار در پریفرم های خاص عمدتا از مبدا کشور امارات صورت می گیرد.شرکت آریا پت پاور با هدف تامین به موقع و تعهد در قبال مشتریان خود همواره از کشورهایی همچون امارات مواد پت وارد کشور کرده است.

صادرات پریفرم از ایران

شرکت‌های زیادی در ایران به تولید پریفرم مشغول هستند و حجم تولیدات سالانه این تولیدکنندگان، علاوه بر تامین نیاز صنایع داخلی، به بازار کشورهای خارجی نیز عرضه می‌شود. صادارت پریفرم از ایران به مقصد کشورهای افغانستان، عراق، تاجیکستان، ترکمنستان، لهستان، آذربایجان، ایتالیا، اسلوونی و … سبب ارز آوری و در نتیجه کمک به رشد و توسعه اقتصادی کشور شده است، آریا پت پاور یکی از بزرگترین تولید کنندگان پریفرم در خاورمیانه توانسته است با حجم تولید و کیفیت بالای محصولات خود با صادرات پریفرم به کشور های همچون عراق، افغانستان، ترکمنستان، آذربایجان به نوبه خود سبب ارز آوری به کشورشود،اما این مهم علی الخصوص در سال های اخیر با موانع زیادی مواجه شده است.

موانع صادرات پریفرم از ایران
تحریم ها

تجارت صادراتی و وارداتی در حوزه بین‌الملل، وابستگی تنگاتنگی با ارتباطات نظام بانکی کشورهای طرف معامله دارد. متاسفانه در سال‌های اخیر با ایجاد تحریم‌ها، فضای مناسبی برای نقل و انتقالات ارزی در تجارت وجود ندارد و همین موضوع باعث شده است که تاجران ایرانی با مشکلات عدیده‌ای در صادرات و واردات روبه‌رو شوند.

در شرایط تحریم برخی از تاجران به منظور بازگشت ارز حاصل از صادرات کالاهای مختلف، به مشکلات متعددی برخورد کرده‌اند. علاوه بر تاجران و بازرگانان، بانک مرکزی و دولت هم در این مورد دچار مشکل شده‌اند.این در حالی است که طبق قوانین موجود،تاجران موظف به برگشت ارز به چرخه اقتصادی بر اساس روش های تعیین شده می باشند.

تحریم‌ها  همچنین به طور خاص فعالیت بندر‌های ایران و خطوط کشتیرانی دولتی را هدف قرار داده‌اند. شرکت‌های کشتیرانی بین‌المللی نیز براثر تحریم‌ها از ورود به بندر‌های ایران منع شده‌ و در هیچ نقطه ای از جهان مجاز به حمل کالا با مبدا حمل از ایران نمی باشد. که این مسأله موجب محدود شدن تجارت دریایی ایران و افزایش هزینه های تمام شده پریفرم تولید شده در ایران برای مصرف کننده نهایی شده است.

اقتصاد دستوری

دولت ها با تصمیمات نادرست باعث بالا رفتن قیمت پریفرم به نسبت قیمت جهانی آن شده اند،که به از دست رفتن بازار های صادراتی منجر شده است. برای مثال به دلیل کمبود عرضه و تقاضای بالای مشتریان پریفرم در ایران در مرداد ماه سال ۱۳۹۷ دولت ممنوعیت صادرات پریفرم را ابلاغ نمود که، منجر به اختلال گسترده ای در عملکرد شرکت های تولید کننده گشت.

هر چند این قانون عمر زیادی نداشت و در ۲۰ آذر سال ۱۳۹۷ برداشته شد، اما تصمیمات مشابه آن دائما در عرضه های مختلف در حال اجرا می باشد.

رقابت خارجی

در حال حاضر به دلیل کمبود مواد اولیه در ایران و در نتیجه گران تر شدن آن نسبت به قیمت جهانی ، رقبای خارجی از نظر قیمت تمام شده دست بالاتر را گرفته اند.وضعیت خاص سیاسی ایران با ایجاد موانعی  که خود را در عرصه های مختلف اقتصادی بروز می دهد ، انجام صادرات پریفرم را بسیار مشکل نموده است ، در حالی که رقبای منطقه ای به سرعت در حال توسعه ارتباطات و زیر ساخت ها در حوزه تولید و صادرات پریفرم هستند،بیم آن می رود صادرات پریفرم برای همیشه از تجارت خارجی ایران حذف شود.